نیروی انسانی چیست و چه نقشی در راه اندازی شرکت دارد؟ تولید و اشتغال یک مسئله بسیار مهم برای همه‌ی دولت‌ها است، زیرا معیشت مردم به این موارد بستگی دارد، همچنین این مسئله به سیاست، فرهنگ و مسائل اجتماعی جوامع نیز بستگی دارد. انسان‌ها که به عنوان نیروی انسانی نیز شناخته می‌شوند، اصلی‌ترین نیروی محرکه موتورِِ تولید و فعالیت در جامعه هستند.
نیروی انسانی (Manpower) در تمام دنیا به عنوان عامل اصلی تولیدات شناخته می‌شود. به طور کلی منظور از نیروی انسانی، تمامی کارکنان شاغل در سازمان است. این پرسنل می‌توانند در سطوح مختلف شغلی قرار داشته باشند و شامل مدیر، سرپرست، کارشناس، کارمند و کارگر می‌شود.
برخی از افراد Manpower را به معنای منابع انسانی نیز می‌شناسد، که از آن‌ها به درستی باید بهره‌برداری کرد. انسان‌ها با ارزش‌ترین منبع هستند، زیرا استفاده از منابع دیگر نیز به دست آن‌ها انجام می‌شود.
در این این مطلب به مواردی همچون اهمیت این منبع ارزشمند، وظایفی که در سازمان به عهده دارد و هر آنچه که شما باید بدانید، می‌پردازیم. با افق فرا ویژن همراه باشید.
اهمیت نیروی انسانی
بدون شک اکثر ما دوچرخه سواری را در طول زندگی خود تجربه کرده‌ایم یا این که در پیرامون خود فردی را که در حال دوچرخه سواری است را مشاهده کرده‌ایم. وظیفه رکاب دوچرخه، به حرکت درآوردن دوچرخه است یا اینکه اگر رکاب دوچرخه وجود نداشته باشد چرخ‌های آن حرکت نمی‌کنند.
نیروی انسانی (Manpower) نیز مانند رکاب دوچرخه هستند و سبب به حرکت درآوردن چرخ‌های تولید جامعه می‌شوند. اگر رکاب دوچرخه به درستی کار نکند یا ثابت باشد، دوچرخه متوقف می‌شود. به بیان دیگر منابع انسانی نیروی محرکه اصلی سازمان هستند و نبود آن‌ها برابر با توقف فعالیت سازمان است. کمبود در بخش تولید نیروی انسانی طراحی بسته بندی در آتلیه‌های گرافیک کاملا مشهود است.
برای درک بهتر این بخش، معضل کمبود نیرو را بررسی می‌کنیم.
کمبود نیروی انسانی
معمولا یک سازمان به 4 دلیل بازنشستگی، استعفا، اخراج شدن و از کار افتادگی، کارکنان خود را از دست می‌دهد. در صورتی که تعداد نیروهای از دست رفته بیشتر از نیروهای انسانی جدید باشد، سازمان با کمبود نیرو مواجه می‌شود. این مسئله باعث افزایش ساعت کاری سایر کارکنان و تحمیل فشار کاری به آن‌ها می‌شود، معمولا نیروهای خسته دارای بهره‌وری پایین و نمی‌توانند وظیفه خود را مطابق با‌کیفیت انجام دهند.
جهت جلوگیری از بروز کمبود منابع انسانی می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- خودکارسازی برخی فعالیت‌ها
- جذب پرسنل دورکار
- جذب نیروهای قراردادی و پاره وقت
- استفاده از افراد بازنشسته
- ارائه آموزش مهارت‌های تخصصی با قیمت مناسب
- بررسی مشکلات اقتصادی و روحی کارکنان
وظایف نیروی انسانی
تاکنون با اهمیت و ضرورت این منبع مهم آشنا شدیم و به این نتیجه رسیدیم که عدم وجود نیروهای انسانی برابر است با توقف فعالیت سازمان. هر یک از منابع انسانی که در سازمان فعالیت دارند، دارای وظایفی هستند.
استخدام و جذب نیرو
اولین وظیفه واحد نیروی انسانی، وضع قانون و معیار برای جذب نیروها است. معمولا این معیارها با توجه به نیازها و هدف سازمان تعیین می‌شوند.
یافتن نیروهای مناسب و ماهر کمی دشوار است و شاید کمی زمان‌بر باشد و حتی چندین ماه طول بکشد. در این فرایند باید دقت کافی را داشت، زیرا انتخاب اشتباه سبب ایجاد خسارت و زیان می‌شود.
مدیریت عملکرد پرسنل
مدیریت نحوه فعالیت و عملکرد پرسنل نیز سبب افزایش بهره‌وری می‌شود، زیرا با این کار می‌توان نقاط قوت و ضعفی که در عملکرد کارمندان وجود دارد را شناسایی کرد. این امر سبب شکوفایی افراد ماهر و ارتقا پرسنل ضعیف می‌شود، که نتیجه نهایی آن جلوگیری از آسیب‌های احتمالی است.
آموزش
اگر مدیر یک سازمان به دنبال بهره‌وری از پرسنل است، باید همواره به فکر آموزش و بروزرسانی آن‌ها باشد. در واقع آموزش نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و مهم‌ترین پیامدهای آن توسعه سازمان و افزایش قدرت سازمان است.
در رابطه با سرمایه انسانی بیشتر بدانید.
ایجاد و حفظ فرهنگ سازمانی
نتیجه نهایی فرهنگ سازمانی تعامل کارمندان، رضایت شغلی موفقیت در کسب‌وکار است. نیروهای انسانی نقش پررنگی در ارتقا و تقویت این فرهنگ دارند، پس مدیریت منابع انسانی باید توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته باشد.
حفظ روابط کاری
حفظ روابط پرسنل باید با یکدیگر و مشتریان از جمله وظایف واحد مدیریت نیروهای انسانی به حساب می‌آید، چون سبب خلاقیت بیشتر پرسنل و مشارکت آن‌ها می‌شود. تعریف و حفظ ارتباطات کاری یکی دیگر از وظایف مهم واحد نیروی انسانی تعریف است.
رعایت قوانین و مقررات
کارشناسان نیروی انسانی باید به کلیه قوانین کارفرمایی و الزامات آن تسلط داشته باشند، تا بتوانند آن‌ها را در سازمان پیاده سازی کنند. بی‌توجهی به قوانین و مقررات و عدم نظارت بر آن باعث پرداخت هزینه‌های سنگین برای سازمان می‌شود.
ضرورت نیروی انسانی
شاید با پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات ماشینی و کامپیوتری، این نظریه مطرح شود که انسان‌ها دیگر نقشی در سازمان‌ها و تولیدات ندارند و کلیه فعالیت‌ها توسط ماشین‌ها انجام می‌شود. در نتیجه منابع انسانی دیگر اهمیتی ندارد. باید گفت چنین نظریه‌ای کاملا اشتباه است، زیرا تمامی تجهیزات ماشینی و کامپیوتری که در جهان وجود دارد، توسط انسان‌ها ساخته شده است.
استخدام، پرداخت حقوق، مدیریت عملکرد کارکنان، آموزش و توسعه و افزایش ارزش‌های کسب‌وکار از جمله مواردی است که باید در یک سازمان وجود داشته باشد. تمامی این موارد توسط Manpower انجام می‌شود، پس می‌توان گفت وجود نیروی انسانی برای هر سازمان یا کسب و کاری ضروری است.
توجه به نیروی انسانی
انسان‌ها از نظر هوش، خلاقیت، فکر، استعداد و… با یکدیگر تفاوت دارند، پس کاملا طبیعی است که نظرات و خواسته‌های آن‌ها نیز با یکدیگر تفاوت داشته باشد. توجه به همین تفاوت‌ها باعث پیشرفت و رشد سازمان می‌شود، پس اگر مدیریت یک سازمان به دنبال بهره‌وری از نیروهای انسانی است، باید توجه به نیروی انسانی را فراموش نکند.
برای درک بهتر این قسمت از مطلب، در ادامه پیامدهای این عدم توجه را به همراه عوامل تاثیرگذار آن بررسی می‌نماییم
ضعف نیروی انسانی
معمولا در تیم‌های فوتبال یا ورزش‌های دیگر، تیمی برنده می‌شود که ورزشکاران آن از لحاظ بدنی، روحی و فیزیکی قدرتمند باشند. نیروهای انسانی همچون بازیکنان یک تیم ورزشی هستند و برد باخت تیم کاملا به آن‌ها بستگی دارد. در نتیجه برای داشتن یک کسب و کار قوی باید نیروی انسانی قدرتمند باشد.
چه عواملی سبب ضعف نیروی انسانی می‌شود؟
مهم‌ترین دلایل این اتفاق موادی مثل:
- ساعت کار طولانی
- عدم حمایت از کارکنان
- کاهش انگیزه
- عدم توجه به خواسته‌ها و شکایات پرسنل
- روابط کاری نامناسب
رسیدگی به نیروی انسانی
ثمره این عمل افزایش بهره‌وری پرسنل و محقق شدن اهداف سازمان است. انجام کارهای زیر در واقع نوعی رسیدگی به نیروی انسانی است که شامل موارد زیر می‌شود:
- به کارگیری خلاقیت‌های نو
- بررسی میزان رضایت کارکنان از دستمزد
- کشف استعدادهای جدید
- بروزرسانی اطلاعات کارکنان
- شنیدن نظرات و اعتراضات
- آموزش تکنیک و مهارت‌های جدید
بهسازی نیروی انسانی
بهسازی نیروی انسانی شامل مواردی همچون بهبود مهارت‌ها، دانش و توانمندی کارکنان بوده و هدف از این فعالیت افزایش بازدهی و بهره‌وری است. نتیجه بهسازی منابع انسانی رشد انگیزه، افزایش خلاقیت، رضایت شغلی، ایجاد یکپارچگی میان کارمندان، اثربخشی و بهره‌وری است.
بکارگیری نیروی انسانی جدید
در صورت تصمیم به استخدام نیروی جدید، ابتدا باید کارشناس نیروی انسانی، توانایی‌ها و مهارت‌های افراد را بررسی کنند. سپس باید به بررسی فعالیت‌های مورد نیاز سازمان بپردازد و لیستی از آن‌ها تهیه کنند. پس انجام این دو مرحله به راحتی می‌توان نیروهای جدید را انتخاب کرد. معمولا بکارگیری نیروهای جدید و تازه نفس سبب ایجاد رقابت سالم، تغییرات جدید، دگرگونی‌های نو است.
این بخش اگر به ابزارهای مدیریت منابع انسانی آشنا باشید به خوبی می‌تواند برای شما کارکرد داشته باشد.
نیروی انسانی ایران
اکثر هموطنان ما به دنبال دانستن پاسخ سوال وضعیت نیروی انسانی چگونه است؟ هستند. برای درک بهتر این قسمت از مطلب، 13 شاخص ایران را در بین 150 کشور بررسی می‌کنیم ت به طور تقریبی اطلاعاتی از این موًوع بدست آوریم
- رتبه 128 تعامل بین کارفرما و کارگر
- رتبه 138 انعطاف میان حقوق و دستمزد
- رتبه 109 استخدام و اخراج
- رتبه 130 جبران عملکرد و بهره‌وری
- رتبه 127 انتصاب مدیران شایسته
- رتبه 145 جذب نیرو و استعداد از خارج کشور
- رتبه 147 مشارکت زنان در امور اقتصادی
- رتبه 83 تاثیر مالیات بر انگیزه افراد
- رتبه 138 هزینه رد صلاحیت و اخراج مازاد کارکنان
- رتبه 131 ماندگاری استعدادهای درخشان در کشور
- رتبه 135 آموزش‌های عمومی و تخصصی
آنچه در رابطه با نیروی انسانی بیان شد
پرسنل شاغل در سازمان ابتدایی‌ترین تعریف نیروی انسانی (Manpower) است، که سانل مدیر، سرپرست، کارشناس، کارگر و… می‌شود. جذب نیرو، آموزش پرسنل، وضع قوانین، نظارت بر عملکرد و… از جمله مواردی است که باید در هر سازمانی وجود داشته باشد. تمامی این موارد توسط منابع انسانی که در سازمان حضور دارند انجام می‌شود.
برخی از مدیران در مورد مسئله منابع و نیروهای انسانی اطلاعات کافی ندارند، که نتیجه‌ای همچون شکست و نابودی کسب و کار به دنبال دارد. هدف ما از بررسی این موضوع نشان دادن اهمیت و ضرورت نیروها و منابع انسانی به مدیران و سایر افراد که به عنوان نیروهای انسانی شناخته می‌شوند است.
برای درک بهتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله تفاوت نیروی انسانی و منابع انسانی را مطالعه کنید.
سوالات متداول
تعریف نیروی انسانی چیست؟
منظور از نیروی انسانی (Manpower) تمامی پرسنل شاغل در سازمان است. این پرسنل معمولا در سطوح مختلف شغلی مشغول به کار هستند و شامل مدیر، سرپرست، کارشناس، کارمند و کارگر می‌شود.
مهم‌ترین وظایف نیروی انسانی را نام ببرید؟
این واحد وظیفه‌های مهمی را برعهده دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: جذب نیروهای جدید، آموزش مهارت‌های جدید، بررسی عملکرد پرسنل، کنترل تردد اعضا
داشتن یک لیست حضور و غیاب اکسل می‌تواند مدیریت شما را راحت‌تر کند.
نیروی انسانی چه نقشی در تولید دارد؟
موتور ماشین سبب حرکت اجزا ماشین و چرخ‌های آن می‌شود و چنانچه وجود نداشته باشد، ماشین دیگر حرکتی ندارد. در واقع نقش نیروهای انسانی در تولیدات دقیقا مانند موتور ماشین است، در صورتی که ضعیف باشد یا وجود نداشته باشد، تولید متوقف می‌شود.
