افق فراویژن؛ ارائه دهنده انواع سیستم‌های حضور و غیاب،  کنترل تردد و گیت‌های کنترل تردد

اسکنر اثر انگشت چیست و چه کاربردهایی دارد؟

نحوه کارکرد اسکنر اثر انگشت و تکنولوژی اثر انگشت

اسکنر های اثر انگشت کاربردهای گوناگونی دارند و به دلیل آنکه اثر انگشت هر فرد مختص همان شخص است و این ویژگی می تواند برای اسکنر های اثر انگشت عاملی برای شناسایی و اهراز هویت فرد باشد. استفاده از اسکنرهای اثر انگشتی در دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی یکی از بهترین و مناسب‌ترین راهکارها آن است که به وسیله این دستگاه حضور و غیاب بیومتریک را پوشش دهیم.

یکی از معایب حسگرهای اثر انگشت مساله امنیت سیستم های سنسور اثر انگشت است چرا که بسیار پیش آمده که در این سیستم ها با اثر انگشت های تقلبی به سادگی تقلب شده است. به نوعی می‌توان گفت که هک کردن دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی راحت است.  یکی از روش های جلوگیری از بروز چنین تقلب هایی شناسایی تشخیص بافت زنده انگشت به وسیله سنسورهای باکیفیت است که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم.

روش های شناسایی و اهراز هویت با حسگر اثر انگشت

غالبا در اکثر شرکت ها و ادارات از دستگاه حضور و غیاب برای کنترل تردد کارکنان استفاده می شود. نوع بیومتریک دستگاه های حضور و غیاب معمولا از اسکنر اثر انگشت کارمندان برای احراز هویت شخصی که به سازمانی رفت و آمد می کند استفاده می کند و اغلب بسیار رایج است.

در سال های اخیر حسگر اثر انگشت از نظر برنامه های کاربردی با فن آوری بالا و سیستم های بیومتریک تا حد زیادی بهبود یافته است.

در اسکنرهای اثر انگشت، اثر انگشت کارکنان اسکن شده و خطوط متقاطع و پایانه های اثر انگشت با سوابق ثبت شده در پایگاه داده تطبیق داده می شود و درست مانند سیستم کنترل تردد، به این وسیله ورود و خروج کارکنان ثبت می گردد.

سنسورهای اثر انگشت گوناگونی در دستگاه های حضور و غیاب به کار می رود که شامل سنسورهای نوری، خازنی، اولترا سوند و حرارتی برای گردآوری عکس های دیجیتالی از اثر انگشت در این دستگاه ها می شود.

کاربرد اسکنر اثر انگشت

اسکنرهای اثر انگشت برای احراز هویت و شناسایی اثر انگشت افراد به کار می روند. دستگاه هایی که اثر انگشت را می خوانند برای احراز هویت امنیتی قابل اطمینان می باشند.

از حسگرهای اثر انگشت در موارد زیر استفاده می شود:

  • گوشی های تلفن هوشمند
  • دستگاه های حضور و غیاب
  • قفل های دیجیتالی

کاربرد اسکنر اثر انگشت در دستگاه های حضور و غیاب

  • یکی از مهم ترین استفاده ها از اسکنر اثر انگشتی در دستگاه‌های حضور و غیاب می باشد. قبل از اختراع این فن آوری به دستگاه ها ورود و خروج افراد به صورت دستی و سنتی با قلم و کاغذ و یا از طریق رمز عبور و کارت صورت می گرفت که معایب خیلی زیادی داشت.
  • مثلا احتمال داشت کارمندی کارت ورود را در خانه جا بگذارد و یا کارمندان با هم سیستم را فریب داده و به جای هم کارت بزنند. اما ثبت اثر انگشت احتمال این گونه تقلب ها ا حتی المکان کاهش داد.
  • همچنین حسگرهای اثر انگشتی در بانک‌ها و سیستم ثبت احوال به کار می رود و در سیستم اداره پلیس از اسکنر اثر انگشت برای ثیت هویت مجرمان استفاده می شود.

مزایای استفاده از اسکنرهای اثر انگشتی مبتنی بر سنسور اثر انگشت

  • ثبت دقیق . حضور و غیاب کارکنان با دقت بالایی توسط اسکنرهای اثر انگشت ثبت می گردد.
  • صرفه جویی در وقت. حضور و غیاب کارکنان با اسکنرهای اثر انگشت تا حد زیادی در زمان ثبت حضور و غیاب صرفه جویی می کند.
  • محدود نمودن دسترسی. با استفاده از اسکنرهای انگشتی می توان محدودیتی در دسترسی به برخی از اتاق های شرکت ایجاد کرد و ساعت های شیفت را مشخص می کند.
  • معایب استفاده از اسکنرهای اثر انگشتی مبتنی بر سنسور اثر انگشت
    اگرچه حسگرهای اثر انگشت مزایا و کاربردهای زیادی در تکنولوژی ها و برنامه های دیجیتالی دارند معایبی نیز شامل آنها می شود:
  • هزینه. اسکنرهای اثر انگشت اغلب گران قیمت بوده و ممکن است توسط پایگاه داده های بیومتریک هک شوند.

تکنیک های تشخیص اثر انگشت

با استفاده از تجزیه و تحلیل و مقایسه برجستگی های اثر انگشت می توان اثر انگشت افراد را شناسایی نمود. اسکنرهای اثر انگشت از اولین اسکنرهایی بود که به صورت اتوماتیک در شرکت ها و ادارات مورد استفاده قرار گرفت.

انواع اسکنر اثر انگشت

چهار نوع اسکنر اثر انگشت وجود دارد:

  • اسکنر نوری
  • اسکنر ظرفیت
  • اسکنر اولتراسونیک
  • اسکنر حرارتی

اینگونه اسکنرها اثر انگشت شخص را جمع آوری نموده و آن را با پایگاه داده مطابقت می دهد.

کدام نوع اسکنر اثر انگشت بهتر از همه است؟

اسکنرهای اولترا سونیک از جدیدترین و پیچیده ترین نوع اسکنرهای اثر انگشت می باشند که می توانند اسکن سه بعدی از اثر انگشت تهیه کنند. این تکنولوژی در بعضی تلفن های هوشمند به کار می رود.

اسکنر اثر انگشت چه چیزی را اندازه می گیرد؟

امروزه اسکنرهای خازنی اثر انگشت رواج بیشتری دارند و در تلفن های هوشمند به چشم می خورند. اسکنرهای اثر انگشت با استفاده از رسانایی بدن انسان یک میدان الکترواستاتیک و تصویر دیجیتالی ایجاد می کنند و به این وسیله اثر انگشت شما را اندازه گیری می نمایند.

اگر حسگر اثر انگشت خراب شود چه کار کنیم؟

ایراد نرم افزاری

خرابی حسگرهای اثر انگشت احتمالا در اثر عمل نکردن سنسور اثر انگشت افراد به علت مشکلات نرم افزار نصب شده بر روی دستگاه می باشد و این موضوع مانع عملکرد صحیح سیستم اسکن اثر انگشت می گردد و در عملکرد آن اختلال ایجاد می کند.

ایراد سخت افزاری

از جمله دیگر مشکلات اسکنرهای اثر انگشت عملکرد ضعیف سنسور اثر انگشت آنها می باشد که غالبا به این علت به وجود می آید که فرد به مشکلات پوستی از جمله از بین رفت شیارهای اثر انگشت در اثر فعالیت فیزیکی با دست یا کار با مواد شیمیایی برخورده است و به اشتباه تصور می کند اسکنر اثر انگشت خراب شده است.

البته بعضی اوقات حسگر هم خراب می شود و این به علت عمر مفید این دستگاه ها و مشکلات به وجود آمده در مورد سنسورهای اثر انگشت در اثر نوسانات برق، اتصالی شدن برق داخلی و تضعیف سنسورها می باشد.

یکی دیگر از دلایل کار نکردن اسکنر اثر انگشت، رطوبت دست یا کثیف بودن آن است. رطوبت دست یا کثیفی انگشتان و روغنی بودن آنها باعث عمل نکردن دستگاه اسکنر اثر انگشت می شود. برای حل این مشکل دستان خود را با آب و صابون بشویید و تمیز کنید و آنها را خشک کنید بعدا مجددا انگشت تان را روی دستگاه قرار دهید تا اسکنر به درستی هویت شما را شناسایی کند.

امروزه آنقدر استفاده از اسکنرهای اثر انگشتی رونق پیدا کرده که بعید است مدل‌هایی از آن را ندیده باشید. در این مقاله قصد ما این است که شما را با انواع اسکنر اثر انگشتی آشنا کنیم.

اسکنرهای اثر انگشتی به طور معمول به سه دسته اسکنر اثر انگشتی نوری یا اپتیکال، اسکنر خازنی و اسکنر اثر انگشتی اولتراسونیک یا فراصوتی دسته بندی می‌شوند.

قبل از هر چیز برای شناخت هرچه بهتر اسکنرهای اثر انگشتی بد نیست ببینیم که اسکنر اثر انگشتی چیست و چه کاربردهایی دارد. البته استفاده از نرم افزار حضور و غیاب تحت وب می‌توانید مدیریت کارمندان خود را به بهترین نحو انجام دهید.

اسکنر اثرانگشتی چیست؟

این دسته از اسکنرها که از معمول‌ترین انواع اسکنرهای احراز هویت هستند، در سال 1995 میلادی از سوی شرکت تامسون سی اس اف وارد بازار شدند.

ابتدا از این اسکنرها در سازمان‌های امنیتی و پلیسی مثل اف بی آِی استفاده شد، اما خیلی زود از این فناوری در بانک‌ها، ثبت احوال و از همه مهم تر در دستگاه‌ حضور و غیاب انگشتی هم بهره گرفته شد.

دستگاه‌های حضور و غیاب اثر انگشتی از انواع دیگر محبوب‌ترند و در بسیاری از ادارات مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها با اسکن اثر انگشت، در واقع خصیصه‌های بیولوژیک انسان را کپی و در حافظه خود ضبط می‌کنند.

بر همین اساس قادرند اثر انگشت فرد را در دیتابیس خود قرار داده و ورود و خروج او را ثبت کنند. فناوری منحصر به فردی که خیلی سریع جای دستگاه‌های کارت زن را گرفت.

کاربرد اسکنر اثر انگشتی

مهمترین کاربرد اسکنر اثر انگشتی در دستگاه‌های حضور و غیاب است. پیش از ورود این تکنولوژی به این دستگاه‌ها به طور معمول ورود و خروج افراد به ادارات یا به صورت دستی و سنتی، یا از طریق رمز عبور و کارت انجام می‌شد. همه این روش‌ها معایب بسیاری داشتند.

مثلا کارمند ممکن بود کارت خود را جا بگذارد. و از آن بدتر اینکه کارمندان می‌توانستند سیستم را فریب داده یا به جای دیگران کارت بزنند. اما ثبت اثر انگشت امکان تقلب کردن را به حد زیادی از بین برد.

از اسکنر اثر انگشتی همچنین در بانک‌ها و سیستم ثبت احوال هم استفاده می‌شود. همچنین بسیاری از ادارات مثل اداره پلیس از این سیستم برای ثبت هویت افراد و به خصوص مجرمان استفاده می‌کنند.

انواع اسکنر اثرانگشتی

امروزه در دستگاه‌های ثبت اثر انگشت از اسکنرهای مختلفی استفاده می‌شود. به طور کلی سه دسته اسکنر اپتیکال، اسکنر خازنی و اسکنر اولتراسونیک از معمول‌ترین انواع اسکنرهای اثر انگشتی هستند. در ادامه با طریقه کار، مزایا و معایب هر یک از این اسکنرها آشنا می‌شویم.

اسکنر اثرانگشتی اپتیکال (نوری)

شاید قدیمی‌ترین نوع اسکنرهای اثر انگشتی همین اسکنرهای نوری باشند. این اسکنرها قادرند شیارهای اثر انگشت را با نور LED روشن کرده و از طریق یک حسگر اپتیکال الگوی آن را بخوانند.

فرآیند کار این اسکنرها دقیقا شبیه به دوربین عکاسی است و آن‌ها از طریق عکسی که از اثر انگشت شما برداشته‌اند، می‌توانند در مراجعات بعدی شما را شناسایی کنند.

این روش معایبی هم دارد. مثلا می‌توان اسکنر را با تصویری با کیفیت از اثر انگشت فریب داد. این موضوع به طور کامل اثبات نشده است.

همچنین در هوای سرد هم با کاهش رطوبت پوست ممکن است دستگاه در تشخیص اثر انگشت دچار مشکل شود و شما مجبور باشید بارهای متعدد انگشت خود را روی حسگر قرار دهید تا شما را بشناسد. با این حال بسیاری از سیستم‌های حضور و غیاب ادارات از همین دستگاه‌ها استفاده می‌کنند.

اسکنر اثرانگشتی خازنی

نوع دیگر حسگرها، اسکنرهای اثر انگشتی خازنی هستند. از این حسگرها در بسیاری از گوشی‌های هوشمند هم استفاده می‌شود. مدل کار این اسکنرها به این صورت است که با انتقال جریان الکتریکی بین پوست و خازن قادرند اثر انگشت شما را تشخیص بدهند.

البته جالب است بدانید که این حسگرها در دستگاه‌های حضور و غیاب خیلی کاربردی نبودند. چون این حسگرها خیلی زود آسیب می‌بینند و به راحتی می‌توان آن‌ها را از کار انداخت. در برخی ادارات کارمندان با کشیدن تیغ روی حسگر باعث می‌شدند تا حسگر از کار بیافتد.

نحوه عملکرد این اسکنرها هم به این صورت است که با قرار دادن انگشت روی آن بار الکتریکی ذخیره شده در خازن‌ها تغییر کرده و در نتیجه اثر انگشت شناسایی می‌شود.

اسکنر اثر انگشتی اولتراسونیک

حسگرهای فراصوت (Ultrasonic) از نسل‌های جدیدتر اسکنرهای اثر انگشتی هستند. این حسگرها دقت بسیار بالاتری نسبت به دو نمونه قبلی دارند. این اسکنر برای ثبت اثر انگشت پالس‌هایی را با امواج فراصوتی به سطح اثر انگشت ارسال می‌کند و پالس بازتابی به حسگر الگوی اثر انگشت فرد را مشخص می‌کند.

شاید پیچیده بیاید، اما این کار خیلی سریع و دقیق انجام می‌شود. امواج فراصوتی بازتابی از سطح انگشت به خوبی برآمدگی و شیارهای سطح انگشت را نشان داده و الگوی اثر انگشت را دوباره سازی می‌کنند.

باتوجه به اینکه اسکنر اولتراسونیک از جدیدترین و مدرن‌ترین انواع اسکنرهاست، دقت بسیار بالاتر و امنیت بسیار بیشتری دارد.

به همین دلیل است که امروزه اداراتی که تمایل دارند از سیستم حضور و غیاب اثرانگشتی استفاده کنند، بیشتر از سیستم‌های حسگر اولتراسونیک استقبال می‌کنند. با این وجود همچنان اسکنر اولتراسونیک هم معایبی دارد که البته نسبت به دو نوع قبلی این معایب خیلی کمتر است.

سرعت این سنسورها تا حدی نسبت به سنسورهای قبلی کمتر است و به همین دلیل برای شناسایی اثر انگشت نیاز به زمان بیشتری دارند. این موضوع باعث می‌شود به خصوص در سازمان‌هایی که تعداد کارمندان زیادی دارند ثبت اثر انگشت و حضور و غیاب افراد با مشکلات زیادی همراه باشد.

از طرفی سنسورهای اسکنرهای اثر انگشتی فراصوتی خیلی حساس هستند و برای ثبت اثر انگشت نباید مانعی بین انگشت و دستگاه وجود داشته باشد.

نتیجه گیری؛ چه نوع اسکنر اثر انگشتی بهتر است؟

در این مقاله با انواع اسکنر اثر انگشتی و مزایا و معایب آنها آشنا شدید. به طور کلی می‌توان گفت که اسکنر اثر انگشتی خوب اسکنری است که متناسب با نیاز شما تهیه شده باشد.

شما می‌توانید به دلخواه یا از اسکنر اثر انگشتی اولتراسونیک یا از نوع اپتیکال استفاده کنید. همچنین انواع خازنی آن هم می‌تواند در بسیاری از موارد برای سازمان یا کار شما مفید باشد. با این حال اسکنرهای فراصوتی خیلی مدرن‌تر هستند و امروزه از آن‌ها بیشتر در ساخت دستگاه‌های حضور غیاب اثر انگشتی استفاده می‌شود. بهترین و عالی‌ترین خدمات را از شرکت افق فراویژن بخواهید.

فهرست مطالب
آخرین بلاگ های فراویژن

مجله الکترونیک و وبلاگ تخصصی افق فرا ویژن

تشخیص خودکار پلاک خودرو (ANPR) محصولی است که در حال حاضر درخواست زیادی برای نصب آن وجود دارد و این افزایش تقاضا با توجه به اهمیت تخلفات و جرایم رانندگی، در حال رشد است.

تکنولوژی ANPR به طور کامل در محدوده دانش شرکت های نصب تجهیزات امنیتی و نظارتی قرار دارد. اگر نیاز به سیستم حضور و غیاب دارید همین حالا با ما تماس بگیرید.

تکنولوژی اصلی سیستم تشخیص پلاک خودرو

اگر یک صفحه نوشتاری را در کامپیوتر خود اسکن کنید و سپس آن را در یک ویرایشگر نوشتار باز نمایید، نمی‌توانید آن را به هیچ وجه ویرایش یا تغییر دهید.

علت این است که صفحه اسکن شده از میلیون ها پیکسل تشکیل شده و برای تشخیص حروف نیاز به نرم افزار مخصوص است.

این نرم افزار که به آن تشخیص کاراکتر بصری یا (OCR) می‌گویند، می‌تواند با اسکن یک گروه پیکسل، تشخیص دهد که آیا این پیکسل ها می‌توانند یکی از حرف الفبا یا یک عدد باشند یا خیر.

بنابراین نرم افزار OCR تمامی اسناد را اسکن می کند و یک صفحه از حروف و اعداد را دقیقا مشابه آنچه که شما تایپ کرده اید ایجاد می‌کند که هر کدام می‌توانند ویرایش یا دستکاری شوند.

تشخیص کاراکتر بصری، تکنولوژی اساسی مورد استفاده در سیستم تشخیص پلاک خودرو است که قابلیت ذخیره و مرتب سازی داده ها را فراهم می‌کند.

مطالب مرتبط: نرم افزار حضور و غیاب تحت وب

سیستم های ANPR نیاز به نوع خاصی از دوربین ها دارند و باید در بعضی پارامترهای مهم تنظیم شوند که در ادامه شرح خواهیم داد.

وقتی یک وسیله نقلیه نزدیک دوربین می‌شود، نرم افزار یک سری عکس های پشت سر هم می گیرد و آن ها را در یک فایل ذخیره می‌کند.

هنگامی که پلاک برای نرم افزار OCR اسکن شد و شماره پلاک به کد نوشتاری و عددی تبدیل شد، در یک لیست نگهداری می‌شود.

در این لیست شباهت ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.

 دوربین تشخیص پلاک خودرو

رفتار نور بازتاب شده

برای توضیح برخی از تکنولوژی های بیشتر در ثبت موفقیت آمیز ANPR ما باید به رفتار نور توجه کنیم. قانون اساسی نور این است که زاویه تابش برابر با زاویه بازتاب است.

با این حال، پلاک های خودرو در بسیاری کشورها دارای ویژگی خاصی هستند که به عنوان RETRO-REFLECTIVE شناخته می‌شود.

سطح این پلاک ها با صدها نیمکره کوچک پوشیده شده اند که باعث می شود نور به منبع منعکس شود. این همان تکنولوژی است که در لباس ایمنی و نشانه های شبرنگ استفاده می‌شود.

مهم نیست که در چه جهتی نور حرکت می کند، نور همیشه بازتاب می‌شود و قابل مشاهده است.

استفاده از نور مادون قرمز برای سیستم تشخیص پلاک خودرو

اگر یک دوربین استاندارد یا رنگی برای خواندن شماره پلاک بکار گرفته شود، باید در شرایط متنوعی از نور مثل روز، شب، نور خورشید، نور پس زمینه، چراغهای جلو و غیره بتواند عملکرد درستی از خود نشان دهد.

بنابراین ما به نیاز توسعه دوربین های ویژه برای ضبط و ثبت مستمر داده های پلاک ها داریم.

دوربین باید به طیف مادون قرمز تا حداقل ۸۵۰ نانومتر حساس باشد. بعد از آن باید یک فیلتر برای محدود کردن قسمت قابل رویت طیف نور مجهز شود.

لنز آن یک عدسی دستی کاملا باز است که سرعت شاتر را روی یک هزارم ثانیه تنظیم می‌شود.

در نهایت یک منبع مادون قرمز باید در مجاورت دوربین قرار گیرد.

بنابراین، با بهره گیری از ویژگی های RETRO-REFLECTIVE شماره پلاک، نور از منبع نور به طور مستقیم به دوربین منعکس می‌شود. تنها نور مادون قرمز، بدون هیچ گونه نور مرئی یا دیگر انعکاسها دیده می‌شود.

بنابراین عکس بدون جزئیات به جز شماره پلاک، سیاه است. سپس نرم افزار OCR تصویر را به کد قابل استفاده تبدیل می‌کند.

این روند در روز و شب به همین صورت انجام می گردد.

خرید دوربین های تشخیص پلاک خودرو

سرعت خودرو و نرخ ذخیره سازی تصویر

یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم در تشخیص پلاک خودرو، نظارت و وسعت ناحیه تحت پوشش دوربین هاست.

دو عامل مهم که مرتبط با سرعت وسیله نقلیه است، وجود دارد.

یکی از آنها نرخ عکسبرداری نرم افزار  و عامل دوم سرعت پردازنده است. با پردازنده های مدرن امروزی این عملیات به سرعت و دقت انجام خواهد شد.

سرعت یک وسیله نقلیه سواری را ۵۰ کیلومتر بر ساعت در نظر بگیرید که معادل ۱۳.۵ متر بر ثانیه است. یک دوربین معمولی ۲۵ فریم در ثانیه تولید می‌کند و سرعت شاتر معمولا یک پنجاهم ثانیه است.

در یک پنجاهم ثانیه، وسیله نقلیه ۰.۲۷ متر (۲۶۸ میلی متر) مسیر طی می کند. این باعث می‌شود تصویر تاری گرفته شود و مشکلاتی برای تبدیل OCR ایجاد گردد.

به همین دلیل سرعت شاتر باید یک هزارم ثانيه باشد، که در این صورت خودرو فقط ۰.۰۱۳ متر (۱۳.۴ میلی متر) طی خواهد کرد.

همین استدلال در هنگام تلاش برای گرفتن تصاویر متحرک با یک دوربین ۳۵ میلی متری نیز وجود دارد. این مسئله هنگامی که وسیله نقلیه به طور مستقیم به سمت دوربین می‌آید اهمیتی ندارد اما موضوع، زمانی که وسیله نقلیه به صورت زاویه دار با دوربین قرار می‌گیرد، مهم تر می‌شود.

سیستم جامع کنترل تردد خودرو مبنتی بر سیستم های کارت بدون تماس و برد بلند و پلاک خوان طراحی شده است .

در صورت نیاز به شماره و کسب اطلاعات بیتر در این خصوص می توانید با شکاره 02145892 و یا از طریق فروشگاه اینترنتی افق فراویژن استعلام قیمت بگیرید .

روش‌ها و مدل‌های مختلفی برای حضور و غیاب در سازمان‌ها و مدارس و دیگر جاها وجود دارد ولی در عصر تکنولوژی کدام روش حضور و غیاب می‌تواند کارساز باشد؟ بهترین روش حضور و غیاب کدام است؟

با روی کار آمدن دستگاه‌های حضور و غیاب و وجود انواع دستگاه حضور و غیاب شاید در حال حاضر پاسخ دادن به این دغدغه زیاد سخت نباشد، اما بیاید با هم در رابطه با بهترین روش حضور و غیاب که ممکن است اجرا شود اطلاعاتی را بیان کنیم.  

روش‌های مختلف و گوناگونی وجود دارد مانند استفاده از دستگاه حضور و غیاب، ثبت در دفتر حضور و غیاب به صورت قدیمی، استفاده از نرم افزارهای حضور و غیاب بدون دستگاه حضور و غیاب؛ شما به عنوان مدیر یک مجموعه برای مدیریت کردن منابع انسانی سازمان خود کدام روش را انتخاب می‌کنید؟

انواع روش‌های حضور و غیاب کدام است؟

روش‌های حضور و غیاب در حال حاضر بسیار زیاد و متنوع است، وابسته به نیاز سازمان خود می‌توانید یکی از روش‌های حضور و غیاب را انتخاب و به وسیله یکی از این روش‌ها اقدام به مدیریت و محاسبه حقوق و دستمزد کارمندان خود کنید.

سیستم‌های حضور و غیاب مختلفی مانند دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره، دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی، دستگاه حضور و غیاب چشمی و همچنین دستگاه حضور و غیاب لمسی را نام برد.

استفاده از روش ثبت دستی حضور و غیاب

یکی از روش‌های قدیمی که البته زیاد هم دقیق و منظم نیست، استفاده از ثبت دستی حضور و خروج کارمندان است. در این روش ثبت حضور و غیاب، یک نیرو که عموما منشی شرکت است اقدام به ثبت دقیق تاریخ  و ساعت ورود خروج کارمندان می‌کند.

به دلیل آن که در این روش نیاز به صرف زمان زیاد برای ثبت و همچنین محاسبه وجود دارد، استفاده از این روش در حال حاضر منقضی شده است و روش جدیدتری به مانند ثبت لیست حضور و غیاب در اکسل جای این مورد را گرفته است.

استفاده از اکسل برای ورود و محاسبه حضور و غیاب و همچنین حقوق کارمندان کمی بهتر از روش دستی و کاغذی است، اما همچنان خطر اشتباه و نیاز به نیروی انسانی برای این کار بالا و زیاد است.

استفاده از نرم افزار

یکی دیگر از روش‌های حضور و غیاب که امروز کاربرد فراوانی پیدا کرده است، استفاده از نرم افزار حضور و غیاب بدون دستگاه است. در این روش تمامی کارمندان با نصب نرم افزار حضور و غیاب روی گوشی خود بدون نیاز به دستگاه حضور و غیاب می‌توانند از قابلیت ثبت تاریخ و ساعت حضور و غیاب خود درون نرم افزار استفاده کنند.

نکته مهم در رابطه با این نرم افزارها آن است که ثبت کردن تاریخ و ساعت ورود خروج توسط خود کارمندان انجام می‌شود و این امکان وجود دارد که در این روش، دور زدن سیستم حضور و غیاب توسط کارمندان اتفاق بیفتد.

برند نرم افزار حضور و غیاب و همچنین سابقه شرکت تولید کننده نرم افزار حضور و غیاب موارد مهمی است که باید در زمان انتخاب نرم افزار حضور و غیاب به آن توجه داشته باشید.

استفاده از دستگاه‌های بروز و جدید

یکی دیگر از روش‌های حضور و غیاب که می‌توان گفت که یک روش مناسب و حرفه‌ای است و امنیت به شدت بالایی نیز دارد، استفاده از دستگاه حضور و غیاب است. در این روش با خریداری یک دستگاه حضور و غیاب { حتما مقاله انتخاب دستگاه حضور و غیاب را مطالعه کنید.} و یک نرم افزار حضور و غیاب تحت وب یا هر نوع نرم افزار دیگری به راحتی می‌توانید حضور و غیاب کارمندان خود را انجام دهید.

توجه به نوع دستگاه حضور و غیاب، از قبیل دستگاه حضور و غیاب رمزی، دستگاه حضور و غیاب کارتی، دستگاه حضور و غیاب بایومتریک و دیگر انواع لازم و ضروری است.

به نوعی می‌توان گفت که شما باید وابسته به شرکت خود و همچنین کارایی که شرکت شما نیاز دارد اقدام به انتخاب دستگاه حضور و غیاب کنید.

طبق نظر کارشناسان کسب و کار، منابع انسانی نقش بسیار مهمی در پیشرفت یک سازمان دارند، زیرا مهم‌ترین بخش هر سازمانی مربوط به منابع انسانی آن است. در این مطلب در نظر داریم تا در مورد اهمیت منابع انسانی، اهداف آن و هر آنچه درباره این موضوع باید بدانید صحبت نماییم. همچنین سعی داریم به تمامی سوالات مطرح شده در این حوزه پاسخ دهیم. پیش از همه این صحبت‌ها بهتر است بدانیم منظور از منابع انسانی چیست؟

Human Resources که به اختصار به صورت HR شناخته می‌شود، به تمامی افرادی که در سازمان مشغول به کار هستند و موجب فعالیت سازمان می‌شوند، منابع انسانی می‌گویند. به تعریف ساده‌تر به هر فرد یا کارمند درون سازمان، یک منبع انسانی گفته می‌شود. تفاوت منابع انسانی و نیروی انسانی را مطالعه کنید.

یکی از سوالات پرتکرار افراد درباره‌ی Human Resources این است که منابع انسانی شامل چیست؟ باید گفت HR شامل هر یک از کارمندان یا افرادی است، که تلاش می‌کنند خود یا افرادی که زیرمجموعه آن‌ها هستند، وظایف خود را به درستی انجام دهد. بدون شک این مسئله سبب پیشرفت و ادامه فعالیت سازمان می‌شود. با افق فراویژن همراه باشید.

اهمیت منابع انسانی

بسیاری از افراد معتقدند که امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ماشینی شدن بسیاری از فعالیت‌ها مانند مونتاژ، چاپ، بسته‌بندی و… مسئله منابع انسانی آنچنان مهم نیست یا نقشی در پیشرفت یک مجموعه ندارد. باید گفت چنین نظری کاملا اشتباه است، زیرا اگر تمامی فعالیت ها توسط ماشین‌ها انجام شود، باز هم HR نقش مهمی در یک سازمان دارد.

در پاسخ به سوالاتی چون (( چرا منابع انسانی؟ HR چه نقشی دارد؟ و اهمیت منابع انسانی چیست؟)) باید گفت چنانچه تمامی مراحل تولید یک کالا یا فعالیت‌های یک سازمان توسط دستگاه‌ انجام شود، باز هم منابع انسانی مهم‌‌ترین سرمایه مجموعه هستند. چون پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها نیز برای راه‌اندازی و نگهداری به نیروهای انسانی نیاز دارند یا اینکه در صورت خرابی باید توسط نیروهای انسانی متخصص تعمیر شوند.

 با توجه به این تفاسیر باید گفت که منابع انسانی، ارزشمندترین سرمایه هر کسب و کاری هستند. به عبارت دیگر اگر تمامی قسمت‌ها و فعالیت‌های یک سازمان را مانند یک پازل در نظر بگیریم، اهمیت منابع انسانی مانند  قطعه اصلی و بزرگ در پازل است.

اهداف منابع انسانی چیست؟

واحد منابع انسانی به عنوان قلب یک سازمان عمل می‌کند و در صورتی ضعیف باشد، کل مجموعه دچار مشکل می‌شود. زمانی که این عضو با نظم و طبق اصول خود کار کند، تمامی اهداف سازمان محقق می‌شود. در نتیجه اولین هدف منابع انسانی حفظ فعالیت و پویایی سازمان بوده، به عبارت دیگر اولین هدف HR زنده نگه داشتن یک مجموعه است.

در میدان رقابت کسب و کارها، سازمانی پیروز است که کالای با کیفیت ‌تر یا خدمات بهتری را به مخاطبان خود ارائه دهد. طبیعتا بخش عظیمی از کیفیت کالا‌ها یا خدمات به منابع انسانی بستگی دارد. یکی دیگر از اهداف منابع انسانی پیروزی در برابر سایر رقبا است.

تمامی درآمد و سود یک کسب و کار وابسته به مخاطبان آن است، معمولا هر چه میزان تقاضا و تعداد مخاطبان بیشتر باشد، سود حاصل نیز بیشتر می‌شود. جذب مخاطب نیز به عنوان هدف دیگر منابع انسانی شناخته می‌شود، زیرا درآمد و سود هر یک از کارمندان نیز وابسته به درآمد و سود سازمان است.

وظیفه منابع انسانی چیست؟

هر یک از اعضای بدن انسان وظیفه‌ای را بر عهده دارند، به عنوان مثال قلب وظیفه خون‌رسانی،  تامین اکسیژن و زنده نگه داشتن سایر اعضا را بر عهده دارد. منابع انسانی نیز مانند قلب باید با تمامی قسمت‌های یک سازمان را پویا نگه دارد، زیرا در غیر اینصورت مجموعه از بین می‌رود.

تعریف مدیریت منابع انسانی چیست؟

تمامی افرادی که در یک سازمان مشغول به کار هستند باید سازمان‌دهی شوند و با برنامه‌ریزی صحیح پیش روند. معمولا در هر کسب و کاری مدیریت منابع انسانی (Human resource management) وجود دارد که به صورت کاملا هدفمند و استراتژیک  تمامی مسائل مربوط به کارکنان را بررسی و مدیریت می‌کند. تمامی فعالیت‌های این بخش توسط مدیر و کارشناسان منابع انسانی که درباره دانش کافی دارند انجام می‌شود.

متاسفانه برخی از مدیران به دلیل کم تجربه بودن به چنین موردی توجه نمی‌کنند و راه‌اندازی واحد مدیریت منابع انسانی را جدی نمی‌گیرند. قطعا عدم توجه به این مسئله سبب زیان‌های جبران ناپذیر برای سازمان می‌شود‌. با خواندن ادامه این مطلب، به این سوال که کار مدیر منابع انسانی چیست، پاسخ داده خواهد شد.

جذب و استخدام نیرو

برای فعالیت یک مجموعه، باید افرادی با تخصص‌های مختلف در سازمان مشغول به کار باشند. اولین وظیفه واحد منابع انسانی برآورد تخصص‌های مورد نیاز سازمان و استخدام افراد متخصص است. فردی که کار جذب نیرو را انجام می‌دهد نیز باید دارای دانش کافی باشد و افراد لایق و ماهر را شناسایی کند. در صورت استخدام افراد غیر ماهر، سازمان دچار ضرر و زیان‌های جبران ناپذیر می‌شود.

محقق کردن اهداف سازمان

قبل از هر چیزی در قدم اول مدیر باید اهداف و نیازهای سازمان را به خوبی بشناسد، سپس باید نیروهای متخصص و تجهیزات مورد نیاز را گردآوری کند. حال با داشتن امکانات و نیروها، باید در جهت پیشبرد اهداف قدم بردارد.

تعیین بودجه و حقوق کارکنان

مدیر منابع انسانی باید دانش کافی در مورد تقسیم کردن بودجه داشته باشد، یعنی باید از نیاز هر قسمت آگاهی داشته باشد. بودجه سازمان باید به طور دقیق در بخش‌های مختلف تقسیم شود. تعیین حقوق و مزایای کارکنان یکی دیگر از وظایف و کارهای مدیر منابع انسانی است و مدیر باید مطابق قوانین، حقوق و مزایا پرسنل را تعیین نماید.

رضایت و پیشرفت کارکنان

افرادی که در یک مجموعه استخدام می‌شوند باید از شرایط شغلی و حقوق خود رضایت کافی داشته باشند، زیرا این مسئله رابطه مستقیمی با نحوه عملکرد آنان دارد. علاوه بر روز به روز باید به دانش و تجربیات پرسنل اضافه شود.

توانمندسازی  و آموزش

به طور کلی جهان پیرامون ما دائم در حال تغییر و بروزرسانی است، متخصصان و کارمندان یک سازمان نیز برای ارائه خدمات بهتر باید کاملا بروز باشند. پس مدیر در کنار عمل کردن به وظایف خود باید دانش و مهارت افراد زیرمجموعه خود را مطابق علم و دانش روز، بروزرسانی کند. همچنین در صورتی که نیرویی از دانش کافی برخوردار نیست، آموزش‌های لازم را به وی ارائه دهد یا به عبارتی به مسئله توانمندسازی منابع انسانی توجه لازم را داشته باشد.

برنامه ریزی منابع انسانی

برنامه ریزی لازمه موفقیت در هر فعالیتی است، HPR یا همان برنامه‌ریزی منابع انسانی فرایندی است که به صورت مداوم و منظم توسط مدیریت منابع انسانی انجام می‌شود. با برنامه‌ریزی منابع انسانی می‌توان از مسئله کمبود یا مازاد نیروهای انسانی پیشگیری کرد.

طبق این فرایند مدیر طوری برنامه ریزی می‌کند، تا بین نیروهای کار و کارهای موجود تعادل برقرار باشد. همچنین می‌کوشد تا از کارمندان که مهم‌ترین سرمایه مجموعه هستند به بهینه‌ترین شکل ممکن در جهت محقق شدن اهداف سازمان استفاده کند.

 فرایند برنامه ریزی شامل چهار زیر است:

  • ●         مرحله تجزیه و تحلیل تعداد نیروهای کاری که در حال حاضر مشغول به کار هستند
  • پیش بینی تعداد افرادی که تقاضای کار دارند
  • بررسی کارهای مورد نیازی که باید انجام شود.
  • برقراری تعادل بین تقاضای نیروی کار پیش بینی شده و کارهای مورد نیاز

آنچه در رابطه با منابع انسانی دانستیم

در این مطلب در مورد منابع انسانی و اهمیتی که در یک سازمان دارد صحبت کردیم، تا بتوانیم ابن آگاهی را به مدیران سازمان‌ها بدهیم که اگر می‌خواهند به هدف خود برسند باید به اهمیت و ضرورت منابع انسانی توجه داشته باشند. توجه به منابع انسانی باعث محقق شدن اهداف سازمان، افزایش رضایت کارکنان و مخاطبان، پیشرفت مجموعه، جذب مشتری و… می‌شود. کمبود یا مازاد نیروهای انسانی یکی از مسائل خطر آفرین برای سازمان به حساب می‌آید اما با مدیریت و برنامه ریزی منابع انسانی می‌توان از آن جلوگیری کرد. پس باید مسئله منابع انسانی و موارد مربوط به آن را جدی گرفت.

بهره وری منابع انسانی چیست؟

منظور از بهره وری منابع انسانی یعنی باید کار درست را به روش درست در تمام اوقات انجام دهند یا اینکه شامل فعالیت‌های صحیح وبه موقع است توسط منابع انسانی انجام شود. طبق تعریف دیگر منظور از بهره‌وری منابع انسانی استمرار انجام کار و اثربخشی آن برای سازمان است.

نقش مدیریت منابع انسانی چیست؟

بهره‌وری، کارایی و اثربخشی از جمله مهم‌ترین نقس‌های مدیریت منابع انسانی هستند. مدیریت منابع انسانی باید به گونه‌ای عمل کند تا فعالیت‌های سازمان اثربخشی و کارایی قابل توجهی داشته باشند.

وظایف کارشناس منابع انسانی چیست؟

کارشناس منابع انسانی در واقع دستیار و همراه مدیر منابع انسانی است و وظایفی همچون هماهنگی مصاحبه، طرح سوال، پیگیری تصمیمات، مسائل مربوط به استخدام‌های جدید، پاسخ به سوالات کارکنان، راهنمایی پرسنل و… را به عهده دارد.

برنامه ریزی منابع انسانی چیست؟

فرایندی است که طی آن مدیر منابع انسانی نیروهای کاری که در سازمان مشغول هستند، تعداد افراد متقاضی و میزان فعالیت‌های مورد نیاز را بررسی می‌کند. سپس بین فعالیت‌های مورد نیاز و نیروهای کار تعادل برقرار می‌کند تا سازمان دچار کمبود یا مازاد منابع انسانی نشود.

واحد مدیریت منابع انسانی چیست؟

به عنوان یکی از مهم‌ترین واحدهای هر سازمانی شناخته می‌شود، زیرا تمامی تصمیمات، روش‌ها، وظایف و فعالیت‌های  یک مجموعه توسط این واحد انجام می‌شود. به علاوه مواردی وظایفی مانند استخدام، اخراج، آموزش و ارزیابی عملکرد کارکنان نیز بر عهده واحد منابع انسانی است.

سرمایه انسانی (human capital) یکی از عباراتی است که امروزه در حوزه اقتصاد کشورها زیاد به گوش می‌خورد. برای این عبارت تعاریف متعددی وجود دارد اما مفهوم نهایی همه آن‌ها یکی است. نمونه‌ای از این تعاریف به شرح زیر است.

  1. برخی معتقدند منظور از سرمایه انسانی، نیرو یا توانی است که یک فرد باید بدست آورد و از آن نیرو در جهت تولید کالا یا خدمت به جامعه استفاده کند. این توان یا نیرو به تدریج سبب ارتقا زندگی فردی و اجتماعی افراد جامعه می‌شود. معمولا کشورهای پیشرفته صنعتی دارای یک سرمایه انسانی قوی هستند، یعنی هر یک از افراد فعال جامعه یک یا چندین مهارت دارند.
  2. از نظر گروه دیگر سرمایه انسانی به معنای ویژگی‌های کیفی انسان است، به عبارتی این گروه ویژگی‌های کیفی افراد را به عنوان سرمایه و مولد ثروت می‌دانند.
  3. منظور از سرمایه انسانی، مجموعه‌ای از تجربه، ژنتیک،خلاقیت، مهارت و توانمدی‌هایی است که فرد آن‌ها را در طول زندگی‌اش بدست آورده است.

اگر بخواهیم یک تعریف جامع از human capital داشته باشیم، باید بگوییم که سرمایه انسانی در قالب دانش، مهارت، تخصص و توانمندی در افراد شکل می‌گیرد تا سبب افزایش درآمد، کیفیت خدمات و میزان تولیدات شود.

در ادامه این مطلب تاثیراتی که human capital بر موارد مختلف می‌گذارد صحبت می‌کنیم، همچنین به مواردی مانند اهمیت این سرمایه، نظریات مطرح شده و مدیریت آن اشاره می‌نماییم.  با شرکت افق فرا ویژن همراه باشید.

هر آنچه در مورد سرمایه انسانی باید دانست

سرمایه انسانی یک مسئله بسیار مهم برای هر کشور یا جامعه‌ به حساب می‌آید. اهمیت این موضوع به قدری زیاد است که هر ساله بانک جهانی، گزارشی مبنی بر  بهره‌برداری کشورها از سرمایه انسانی‌شان منتشر می‌کند که به آن شاخص سرمایه انسانی می‌گویند. این شاخص عددی بین 0 تا 1 است و هر چه مقدار آن به یک نزدیکتر باشد نشان‌ دهنده بهره‌وری اصولی از سرمایه‌های انسانی است. مثلا شاخص سرمایه انسانی کشور ما در سال 2017 میلادی، از سوی بانک جهانی  0.59 اعلام شد.

در این بخش از مطلب می‌خواهیم ارتباط human capital را با سایر مسائل جامعه بررسی کنیم تا میزان اهمیت آن را بهتر بتوان درک کرد.

سرمایه انسانی و توسعه اقتصادی

طبق بررسی‌های انجام شده از وضعیت اقتصادی کشورهای پیشرفته، توسعه سرمایه انسانی با توسعه اقتصادی رابطه‌ی مستقیم دارد. به بیان ساده‌تر سرمایه‌ها و نیروهای انسانی موجب بهره برداری مناسب از سرمایه‌های فیزیکی کشور می‌شوند. به عنوان مثال میزان رشد تولید ناخالصی کشور از سال 1338 تا 1381 رشد چشمگیری داشته است، زیرا سطح سواد افراد نیز در این سال‌ها ارتقا پیدا کرده است.

کارآفرینی و سرمایه انسانی

کارآفرینی و راه‌اندازی کسب و کارهای جدید، نیاز هر جامعه رو به پیشرفتی است، زیرا همیشه ایده‌های نو برای افراد جذاب‌تر هستند. برای کارآفرینی موفق  و خلاق، نیاز است که سرمایه انسانی به کمک فکر و ایده خود، از فرصت‌ها و توانایی‌ها حداکثر استفاده را داشته باشد.

فقر و سرمایه انسانی

نا عدالتی‌های اجتماعی و ضعیف بودن سرمایه انسانی از نظر سلامتی و مهارتی با فقر جامعه رابطه مستقیم دارد. به همین دلیل اولین قدمی که دولت‌ها برای بهبود اقتصاد جامعه برمی‌دارند، آموزش به افراد و حفظ سلامتی آن‌ها است. زمانی که سطح بهداشت و آموزش انسان‌ها ارتقا پیدا کند، بهره‌وری افراد نیز افزایش پیدا می‌کند. نتیجه افزایش بهره‌وری سرمایه‌های انسانی، حل مشکلات اقتصادی جامعه و از بین رفتن فقر است.

سرمایه انسانی و عملکرد سازمانی

هنگامی می‌توان ادعا کرد یک سازمان موفق است که عملکردهای سازمانی آن مثل عملکرد مالی، عملیاتی و نوآوری آن کاملا مطلوب باشد. نوع و کیفیت عملکرد نیروهای انسانی بر تمامی این موارد تاثیر می‌گذارد، پس اگر سازمانی به دنبال عملکرد عالی است، باید به دنبال توسعه و ارتقا سرمایه‌های انسانی خود باشد.

سرمایه انسانی و عوامل موثر

همانطور که گفتیم تغییر و ارتقا سرمایه‌های  انسانی، سبب تغییر سایر نهادها و دگرگون شدن وضعیت اقتصاد و تولید می‌شود. برای رشد اقتصاد جامعه ابتدا باید نواقص موجود شناسایی و عوامل موثر بر رشد این سرمایه مهم نیز بررسی شود. تا کنون آموزش و بهداشت به عنوان عوامل موثر بر ارتقا سرمایه انسانی شناخته می‌شوند.

اهمیت سرمایه انسانی

اگر تمامی فعالیت‌های سازمانی و تولیدی توسط ابزارآلات و ماشین ها انجام شود، باز هم پیشرفت اقتصادی هر کشوری به سرمایه انسانی آن وابسته است. به عبارتی انسان‌های متخصص و ماهر مانند قلب تپنده جامعه و کشورها هستند و بقای جامعه طبیعتا به آن‌ها بستگی دارد.

یکی از دلایل اهمیت سرمایه انسانی این است که به رشد جامعه کمک می‌کند. البته این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌های انسانی از اثربخشی، کارایی و بهروه‌وری کافی برخوردار باشد، یعنی نیروهای فعال جامعه باید دارای خلاقیت، دانش، تجربه و مهارت باشند.

هر یک از سرمایه‌های انسانی یک جامعه مانند معادن و منابع انرژی می‌توانند مولد ثروت باشند، به شرط آن که با داشتن مهارت و دانش کافی، کار درست را در زمان درست انجام دهند. این سرمایه‌ها علاوه بر رشد و پیشرفت اقتصادی، سبب برقراری امنیت نیز می‌شوند.

شاید با بیان یک مثال ساده بتوان به اهمیت سرمایه انسانی پرداخت:

اولین خودرو جهان، در کشور آلمان تولید شد و همچنان نیز بزرگترین و بهترین شرکت‌های تولید کننده ماشین در این کشور فعالیت دارند. به علاوه خودروهای تولید شده در این کشور از نظر تکنولوژی و کیفیت در رتبه‌ برتر قرار دارند.

 به نظر شما چرا آلمان از نظر خودروسازی در جهان رتبه بالایی دارد؟ بدون تردید نمی‌توان نقش نیروی انسانی این کشور نادیده گرفت. کشور آلمان از نظر صنعت خودروسازی و مهندسی مکانیک بسیار قدرتمند است و نیروهای انسانی آن نیز درباره ساخت خودرو، از خلاقیت، دانش و تجربه کافی برخوردار هستند.

نظریه سرمایه انسانی شولتز

تئودور شولتز یک اقتصاددان آمریکایی بود که در سال 1979 میلادی موفق شد جایزه نوبل را دریافت کند. تئودور زمانی  که رئیس اقتصاد شیکاگو بود، وضعیت اقتصادی و بهبود ویرانی‌های  آلمان و ژاپن را پس از جنگ جهانی بررسی کرد. او طی تحقیقاتش دریافت که علت نجات این دو کشور از فقر و ویرانی‌های حاصل از جنگ، سلامت جامعه و تحصیلات عالی افراد است.

به همین علت نظریه‌ای را تحت عنوان سرمایه گذاری در سرمایه انسانی در کتاب خود مطرح کرد. طبق نظریه او، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی، سرمازه های انسانی را تبدیل به سرمایه‌های مولد می‌کند.

تئودور شولتز معتقد بود دانش و مهارت‌های فردی در واقع نوعی سرمایه است و سرمایه گذاری در بخش سرمایه‌های انسانی سبب بالا رفتن میزان تولید و درآمد می‌شود. بر اساس نظریه شولتز تمامی افراد جامعه باید تلاش کنند تا از نظر مهارت، بهداشت و سلامت بر روی خود سرمایه‌گذاری کنند.

مدیریت سرمایه انسانی چیست؟

منظور از مدیریت سرمایه انسانی، مدیریت کارکنان سازمان است، نقش اساسی در بهره‌وری کلی سازمان دارد. مدیریت نیروی کار سازمان، تعریف ساده‌تر مدیریت سرمایه انسانی است.

مهم‌ترین منبع بخش مدیریت سرمایه انسانی، کارکنان هستند. به همین دلیل این بخش، به مواردی همچون ارتقا دانش و مهارت نیروها اهمیت می‌دهد. هدف مدیریت از این کار تبدیل نیروهای انسانی به منابع حیاتی است.

این واحد وظایفی مانند جذب، آموزش، مدیریت، ساماندهی و حفظ کارکنان را بر عهده دارد، همچنین رشد و پیشرفت هر یک از کارکنان به این واحد بستگی دارد. واحد مدیریت منابع انسانی تمام تلاش خود را می‌کند تا در مسیر محقق شدن اهداف سازمان گام بردارد.

منابع انسانی و سرمایه انسانی

منظور از منابع انسانی کارکنان یک سازمان یا کسب و کار است که پس از مدتی فعالیت آن‌ها در سازمان تمام می‌شود. اما سرمایه انسانی یک نیرو، توان، مهارت و دانش است که هیچ‌گاه از بین نمی‌رود، بلکه می‌توان آن را ارتقا داد و نسل آینده را نیز برای تولید ثروت و شکوفایی آماده کرد.

شاید از در نگاه اول یا در برخی از موارد این دو عبارت کاملا مشابه یکدیگر باشند. اما باید گفت که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. اولین و مهم‌ترین تفاوت منابع انسانی با سرمایه انسانی این است که منابع تمام شدنی و تجدید ناپذیر هستند، اما سرمایه انسانی مانند منابع  تجدید پذیر هستند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله تفاوت منابع انسانی و سرمایه انسانی را حتما مطالعه کنید.

طبق تعریف دیگر منابع انسانی جزو سرمایه انسانی هستند و می‌توانند زیرمجموعه آن قرار بگیرند. مثلا اگر منابع انسانی یک سازمان طبق اهداف و برنامه‌ریزی‌های او پیش بروند به سرمایه‌های انسانی تبدیل می‌شوند.

سرمایه به معنای دارایی است که باعث تولید ثروت می‌شود، سرمایه انسانی مهم‌ترین سرمایه هر کشوری به حساب می‌آید. طبق تعریف به مجموعه ای از دانش، مهارت، تخصص و توانمندی که در افراد شکل می‌گیرد سرمایه انسانی (human capital) گفته می‌شود. این دارایی از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است، زیرا به کمک آن می‌توان از سایر سرمایه‌ها نیز بهره‌برداری کرد.

سرمایه انسانی چگونه افزایش می یابد؟

همانطور که گفتیم سرمایه انسانی مجموعه‌ای از نیرو، توان،تجربه، مهارت و تخصص افراد است. بروزرسانی دانش و مهارت فعلی و آموزش یا انتقال  تجربه‌ها به نسل نسل بعدی مهم‌ترین راه‌های افزایش سرمایه انسانی هستند.

راه‌های توسعه سرمایه انسانی چیست؟

سرمایه‌های انسانی مهم‌ترین مولدهای ثروت در اقتصاد هستند، در نتیجه مسئله توسعه سرمایه‌های انسانی برای تمامی دولت‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. از جمله راه‌هایی که به کمک آن می‌توان سرمایه‌های انسانی را توسعه داد تقویت ظرفیت های روحی ، افزایش اعتماد به نفس افراد، افزایش مهارت و توانایی و انتقال تجربه‌ است.

شاخص سرمایه انسانی چیست؟

به گزارشی که از طریق بانک جهانی منتشر می‌شود و کشورها را بر اساس استعدادهای تخصصی و اقتصادی رتبه‌بندی می‌کند، شاخص انسانی می‌گویند. این گزارش میزان خسارتی که کمبود آموزش و بهداشت به سرمایه کشور وارد می‌کند را نیز نشان می‌دهد.

 عدد شاخص بین عدد صفر و یک قرار دارد، هر چه این مقدار به یک نزدیک‌تر باشد مفهوم آن این است، که میزان بهره‌برداری از استعداد‌های سرمایه انسانی در جامعه بیشتر است.